Latihan Soal Basa Jawa Kelas 8 Semester 2

Latihan Soal Basa Jawa Kelas 8 Semester 2

Ing ngisor iki ana sawetara conto soal Basa Jawa kanggo kelas 8 semester 2, kang tujuane kanggo mbantu para siswa ngasah kawruh lan katrampilan babagan materi kang wis dipelajari. Soal-soal iki dikemas kanthi jangkep lan cetha supaya gampang dipahami.

Prakata

Basa Jawa minangka salah sawijining warisan budaya kang adi luhung kang kudu dilestarekake. Kanggo para siswa SMP, sinau Basa Jawa ing semester 2 kelas 8 ngrembug babagan macem-macem undha-usuking basa, sastra, lan kabudayan Jawa. Supaya para siswa bisa luwih ngerti lan mangerteni materi-materi kasebut, ing artikel iki disajikake conto soal kang bisa digunakake minangka bahan latihan.

Tata Urut Artikel

Latihan Soal Basa Jawa Kelas 8 Semester 2

Artikel iki bakal ngetutake tata urut kang cetha supaya gampang dimangerteni. Urut-urutane kaya ing ngisor iki:

  1. Prakata: Ngandharake wigatine sinau Basa Jawa lan tujuan artikel iki.
  2. Ringkesan Materi Semester 2 Kelas 8: Ngemot ringkesan pokok-pokok materi kang lumrahe diajarake ing semester 2 kelas 8 Basa Jawa.
  3. Conto Soal lan Jawaban:
    • Soal Pilihan Ganda (Pilgan)
    • Soal Uraian
    • Soal Isian Cekak
  4. Tips Nggarap Soal Basa Jawa: Menehi saran-saran supaya luwih efektif nalika nggarap soal.
  5. Panutup: Ngajak para siswa kanggo terus sinau lan nglestarekake Basa Jawa.

Ringkesan Materi Semester 2 Kelas 8

Umume, materi kang diajarake ing semester 2 kelas 8 Basa Jawa ngrembug babagan:

  • Cerita Rakyat (Legenda lan Fabel): Mangerteni struktur, unsur intrinsik (tema, latar, paraga, amanat), lan nilai-nilai kang bisa dijupuk saka cerita rakyat.
  • Tembung Lingga, Tembung Andhahan, lan Tembung Rangkep: Ngrembug babagan owah-owahan tembung lan tegese sawise diwenehi ater-ater, seselan, utawa panambang, sarta tegese tembung kang diwenehi dwilingga/dwireka.
  • Paribasan lan Bebasan: Mangerteni bedane, tegese, lan carane nggunakake paribasan lan bebasan ing ukara.
  • Cerita Cekak (Cerpen): Ngidentifikasi unsur intrinsik lan ekstrinsik cerpen, sarta carane nulis cerpen kanthi becik.
  • Puisi Jawa (Gegebug/Geguritan): Mangerteni struktur, gaya bahasa, lan carane nulis geguritan.
  • Wacana Deskriptif lan Naratif: Mangerteni ciri-cirine lan carane nulis wacana deskriptif lan naratif.
  • Aksara Jawa: Ngenal lan nulis aksara Jawa, pasangan, lan sandhangan.
  • Unggah-ungguh Basa: Ngrembug babagan gunane unggah-ungguh basa (ngoko, krama) ing pacelathon lan tulisan.

Conto Soal lan Jawaban

Supaya luwih gamblang, ing ngisor iki disajikake conto soal kang wis dipasrahi jawaban.

A. Soal Pilihan Ganda (Pilgan)

Pilihen jawaban kang paling bener ing ngisor iki!

  1. Ing ngisor iki kang kalebu ciri-ciri legenda yaiku…
    a. Tokoh lan latar critane biasane nyata lan ana gandhengane karo sejarah.
    b. Ceritane biasane babagan kewan kang bisa ngomong lan tumindak kaya manungsa.
    c. Latar critane asring ana ing alam gaib utawa babagan kang ora lumrah.
    d. Ceritane nyritakake babagan asal-usule sawijining panggonan utawa barang.

    Jawaban: d. Ceritane nyritakake babagan asal-usule sawijining panggonan utawa barang.
    Panyeratan: Legenda iku crita rakyat kang ngandharake babagan asal-usule sawijining panggonan, barang, utawa kadadeyan alam. Crita rakyat liyane kayata fabel (babagan kewan) lan mitos (babagan alam gaib).

  2. Ukara "Bapak lagi macul ing sabin" ing ngisor iki, tembung kang dicithak kandel kalebu jinise tembung…
    a. Tembung lingga
    b. Tembung andhahan
    c. Tembung rangkep
    d. Tembung saroja

    Jawaban: a. Tembung lingga
    Panyeratan: Tembung lingga yaiku tembung asli kang durung owah saka wujud pokoke lan durung duwe ater-ater, seselan, utawa panambang. "Macul" iku tembung dasar saka "pacul".

  3. "Becik ketitik ala ketara" iku kalebu unen-unen…
    a. Paribasan
    b. Bebasan
    c. Saloka
    d. Cangkriman

    Jawaban: a. Paribasan
    Panyeratan: Paribasan yaiku unen-unen kang pepindhaning solah bawa, polataning sarana, utawa sapepadhane, lan biasane ngemu teges kang wis gumathok. "Becik ketitik ala ketara" tegese becik utawa ala bakal katon dhewe ing tembe buri.

  4. Ing ngisor iki kang dudu kalebu unsur intrinsik cerkak yaiku…
    a. Tema
    b. Latar
    c. Pangripta
    d. Paraga

    Jawaban: c. Pangripta
    Panyeratan: Unsur intrinsik cerkak yaiku unsur kang ana ing njero crita, kayata tema, latar (setting), paraga (tokoh), alur (plot), sudut pandang (point of view), lan amanat (pesan). Pangripta (penulis) kalebu unsur ekstrinsik.

  5. "Ing wayah esuk kang cerah, embun isih teles ing godhong-godhong wit gedhang." Ukara kasebut nggambarake unsur…
    a. Alur
    b. Latar wektu lan latar panggonan
    c. Sudut pandang
    d. Amanat

    Jawaban: b. Latar wektu lan latar panggonan
    Panyeratan: Ukara kasebut njlentrehake wektu ("wayah esuk kang cerah") lan panggonan ("ing godhong-godhong wit gedhang").

  6. Tembung "warsa" yen ditulis nganggo aksara Jawa yaiku…
    a. ꦮꦂꦱ
    b. ꦮꦂꦱꦴ
    c. ꦮꦂꦱꦺ
    d. ꦮꦂꦱꦼ

    Jawaban: a. ꦮꦂꦱ
    Panyeratan: Tembung "warsa" ditulis nganggo aksara Jawa "wa" (ꦮ), layar (ꦂ) kang ngganteni aksara "r", lan aksara "sa" (ꦱ).

  7. Menawa awake dhewe ngomong karo wong tuwa, gunakake basa…
    a. Ngoko lugu
    b. Ngoko alus
    c. Krama lugu
    d. Krama alus

    Jawaban: d. Krama alus
    Panyeratan: Gunane unggah-ungguh basa yaiku kanggo ngajeni marang kang diajak guneman. Marang wong tuwa utawa wong kang luwih dhuwur drajate, luwih becik nggunakake krama alus.

  8. "Aja kumalubung yen durung unjunge." Ukara iki tegese…
    a. Aja gumedhe lan adigang-adigang yen durung kasil.
    b. Becik tumindak becik, ala tumindak ala bakal katon.
    c. Manuk sing mabur dhuwur bakal ngerti lemah ngendi sing bakal diampahi.
    d. Aja nyawang wong saka sandhangane.

    Jawaban: a. Aja gumedhe lan adigang-adigang yen durung kasil.
    Panyeratan: Ukara iki kalebu paribasan kang ngelingake supaya ora gumedhe utawa ngatonake kaluwihan yen durung tenanan bukti utawa kasile.

  9. Cerita kang tokoh utamane kewan lan bisa ngomong kaya manungsa diarani…
    a. Legenda
    b. Mitos
    c. Fabel
    d. Parabel

    Jawaban: c. Fabel
    Panyeratan: Fabel minangka cerita rakyat kang paraga utamane kewan, lan kewan-kewan kasebut nuduhake sipat lan kelakuan kaya manungsa.

  10. Jinis tembung andhahan kang nambahake ater-ater ana ing ngarepe tembung lingga diarani…
    a. Seselan
    b. Panambang
    c. Ater-ater
    d. Konfiks

    Jawaban: c. Ater-ater
    Panyeratan: Ater-ater yaiku imbuhan kang dumunung ing sangarepe tembung lingga, contone: m-, n-, ny-, ng-, p-, di-, ka-, sa-.

B. Soal Uraian

READ  Bank Soal UKK Kelas 1 MI K13: Panduan Lengkap

Wangsulana pitakonan-pitakonan ing ngisor iki kanthi gamblang!

  1. Jelasna bedane antarane paribasan lan bebasan! Wenehana conto siji-siji!
    Jawaban:
    Bedane paribasan lan bebasan yaiku:

    • Paribasan: Unen-unen kang pepindhaning solah bawa, polataning sarana, utawa sapepadhane, lan biasane ngemu teges kang wis gumathok (tetep). Ciri-cirine, kalebu tembung kang wis umum digunakake lan tegese ora owah.
      • Conto Paribasan: "Ana catur mungkur." Tegese: Wong kang omongane ora gelem ngrungokake.
    • Bebasan: Unen-unen kang ngemu surasa pepindhan, nanging wandane (tembung-tembunge) kena owah utawa ganti. Tegese luwih bebas dibandhingake paribasan.
      • Conto Bebasan: "Kaya kilat ing wayah banjir." Tegese: Wong kang guneme ora bisa dipercaya amarga gonta-ganti.

  2. Critakna ringkesan saka salah siji cerita rakyat (legenda utawa fabel) kang wis kokwaca utawa kokwruhi! Sebutna paraga lan latar critane!
    Jawaban: (Conto jawaban, siswa bisa milih crita liyane)
    Salah sijining cerita rakyat kang misuwur yaiku Legenda Surabaya. Crita iki nyritakake babagan peperangan antarane Raden Wijaya, pimpinan Majapahit, karo bala Mongol kang dipimpin dening Kubilai Khan.

    • Paraga Utama: Raden Wijaya, Jayengresmi, Arya Wiraraja, lan para prajurit Majapahit.
    • Latar: Crita iki kadadeyan ing wilayah kang saiki dikenal minangka Surabaya lan sakiwa tengene. Latar wektune kira-kira taun 1293 Masehi.
      Ringkesane, crita iki ngandharake strategi Raden Wijaya lan para punggawane kanggo ngusir bala Mongol kanthi cara nggunakake musuh kang siji marang musuh kang liyane, lan akhire bisa ngrebut kembali tahta Majapahit.

  3. Apa tegese tembung "krama alus" lan kapan gunane ing pacelathon? Wenehana conto ukara kang nggunakake krama alus!
    Jawaban:
    Krama alus yaiku undha-usuking basa Jawa kang paling dhuwur lan paling ngajeni. Gunane krama alus yaiku nalika:

    • Ngomong karo wong tuwa utawa wong kang luwih dhuwur drajate (guru, wong tuwa, atasan).
    • Ngomong ing acara resmi utawa formal.
    • Ngomong karo wong kang durung patiya akrab lan luwih dhuwur pangkate.
    • Nyritakake babagan awake dhewe utawa kulawarga marang wong kang luwih dhuwur drajate.

    Conto Ukara Krama Alus:
    "Bapak menapa sampun tindak dhateng kantor?" (Bapak apa sudah pergi ke kantor?)
    "Kula nyuwun pitedah saking panjenengan." (Saya mohon petunjuk dari Anda.)

  4. Jelasna unsur-uns kang ana ing struktur geguritan!
    Jawaban:
    Unsur-uns kang ana ing struktur geguritan (puisi Jawa) yaiku:

    • Irah-irahan (Judhul): Jeneng utawa sesirah geguritan kang nggambarake isi utawa gagasan utama.
    • Purwaka (Pembukaan): Bagian awal geguritan kang biyasane kanggo ngenalake utawa ngaturake sapa kang dituju utawa suasana kang bakal digambarake.
    • Isi (Kandhutan): Bagian utama geguritan kang ngandharake makna, rasa, utawa gagasan kang pengin diwedharake dening panyajak.
    • Wasana (Penutup): Bagian akhir geguritan kang biasane ngemot dudutan, amanat, utawa pesen pungkasan saka panyajak.
    • Diksi (Pilihan Tembung): Pilihan tembung kang digunakake panyajak kang nduweni teges khusus, bisa nggegirisi, nggugah rasa, utawa nglukisake kaendahan.
    • Gaya Basa (Majas): Penggunaan basa kang ora lumrah utawa pepindhan kanggo ngasilake efek kang luwih endah lan nggugah rasa.
    • Irama lan Rima: Paugeran ing geguritan kang ngenani swara, pathetan, lan pungkasane larik kang bisa nggawe geguritan keprungu endah.

  5. Gawea ukara nganggo tembung "kacarita" lan "winara"! Jelasna tegese tembung kasebut!
    Jawaban:

    • Ukara: "Kacarita, ing sawijining desa ana wong kang sugih banget nanging ora gelem tetulung marang tangga teparo."
      Tegese "kacarita": Diceritakan, diceritakake, utawa konon. Iki minangka tandha yen crita kasebut asale saka cerita utawa kabar.
    • Ukara: "Ing alas kae ana kewan winara kang galak banget."
      Tegese "winara": Kewan, utamane kewan alas. Bisa uga ateges kewan kang liar utawa kewan ingon-ingon gumantung konteks. Ing ukara kasebut, tegese kewan alas kang galak.
READ  Bank Soal UKK PJOK Kelas 1-6 Semester 2: Panduan Lengkap

C. Soal Isian Cekak

Isenana ceceg-ceceg ing ngisor iki kanthi tembung kang trep!

  1. Cerita kang ngandharake babagan asal-usule sawijining panggonan utawa barang diarani …………
    Jawaban: Legenda

  2. Tembung "tuku" yen diwenehi ater-ater m- lan panambang -i bakal dadi …………
    Jawaban: Metuuni (m + tuku + i)

  3. "Kebo nusu gudel." Ukara iki kalebu unen-unen …………
    Jawaban: Paribasan

  4. Unsur kang nggambarake wektu, panggonan, lan suasana ing sawijining crita diarani …………
    Jawaban: Latar

  5. Menawa awake dhewe ngomong karo kanca sebaya, luwih becik nggunakake basa …………
    Jawaban: Ngoko (Ngoko lugu utawa ngoko alus)

  6. Tegese unen-unen "Sepi ing pambudi, rame ing gitik" yaiku wong kang …………
    Jawaban: Ora duwe kapinteran utawa kawruh nanging akeh guneme utawa ngendikane.

  7. Aksara Jawa kang nggunakake pasangan utawa sandhangan yen durung diwenehi sandhangan bisa mbingungake. Aksara "sa" kang dipasangi aksara "pa" kudu ditulis …………
    Jawaban: ꦥꦱ (yen dipasangi, contone "ps") utawa mung ꦱ yen dhewekan. (Jawaban luwih pas yen nganggo conto pasangan aksara). Kanggo soal isian cekak, bisa uga digoleki jawaban sing luwih ringkes, misale "pasangan".

  8. Nalika nulis geguritan, panyajak asring nggunakake basa kang endah lan ngemu makna kang jero, diarani …………
    Jawaban: Diksi utawa gaya basa

  9. Tembung "wruh" yen dadi tembung andhahan kanthi ater-ater ka- lan panambang -e dadi …………
    Jawaban: Kawruhe

  10. Cerita kang nyritakake babagan kewan kang bisa ngomong kaya manungsa diarani …………
    Jawaban: Fabel

Tips Nggarap Soal Basa Jawa

Supaya luwih gampang lan efektif nalika nggarap soal Basa Jawa, ana sawetara tips kang bisa ditindakake:

  • Waos kanthi teliti: Sadurunge mangsuli, waca soal kanthi tenanan supaya mangertos apa kang ditakokake.
  • Pahami materi: Ngelingi lan mangerteni materi kang wis diajarake bakal mbantu mangsuli soal kanthi bener.
  • Aja spaneng: Nggarap soal kanthi santai lan fokus. Yen nemoni soal kang angel, aja langsung nyerah, coba pikirake maneh.
  • Goleki tembung kunci: Ing soal pilihan ganda utawa uraian, goleki tembung kunci kang bisa nuduhake arah jawaban.
  • Latih maca lan nulis Basa Jawa: Kanthi kerep maca lan nulis, katrampilan Basa Jawa bakal saya apik.
  • Gunakake kamus Basa Jawa: Yen nemoni tembung kang ora dimangerteni, aja isin nggunakake kamus Basa Jawa.
  • Diskusi karo kanca utawa guru: Yen ana kang durung cetha, takonake marang kanca utawa guru.
READ  Bank Soal Kelas 5 K13: Tema 1-6 Revisi 2019

Panutup

Sinau Basa Jawa iku pancen ngasyikake lan migunani. Soal-soal ing ndhuwur mung saperangan conto kang bisa digunakake minangka bahan latihan. Muga-muga kanthi nggarap soal-soal iki, para siswa kelas 8 bisa luwih mangertos lan nguasani materi Basa Jawa semester 2. Teruslah semangat sinau lan nglestarekake basa lan budaya Jawa!