stikpn.ac.id

Asah Kapinteran Basa Jawa Kelas 3 Semester 2

Wacanen kanthi teliti lan mangertosana pitakonan-pitakonan ing ngisor iki!

A. Para Wacan Lan Panyawiji

Wacanen pawarta ing ngisor iki kanthi permati!

Sore kuwi, dina Selasa, tanggal 10 Mei 2023. Kabeh bocah padha bungah. Dina kuwi dina perpisahan kelas 3. Bapak lan Ibu Guru uga melu bungah. Perpisahan dianakake ing aula sekolah. Acara diwiwiti jam loro awan. Ana macem-macem pagelaran. Ana nyanyi, nari, lan maca geguritan. Kabeh bocah ngetokake bakat lan kawruh kang wis ditampa.

Sawise pagelaran, Bapak Kepala Sekolah menehi pangandikan. Bapak Kepala Sekolah ngucapake matur nuwun marang kabeh wong tuwa murid kang wis ngrawat sekolah. Piyambake uga pesen marang bocah-bocah supaya terus semangat anggone sinau. Sawise kuwi, diwenehi hadiah marang bocah-bocah kang prestasine paling apik.

Acara pungkasan yaiku dhahar sesarengan. Kabeh bocah lan guru padha kumpul lan dhahar bebarengan. Suasana ing aula kebak bungah lan rasa kekeluargaan. Sanajan kudu pisah, nanging seduluran bakal tetep kraket.

Pitakonan:

1. Dina apa nalika kelas 3 nganakake perpisahan?
   a. Senin
   b. Selasa
   c. Rebo
   d. Kemis

2. Tangggal pira acara perpisahan kelas 3 dianakake?
   a. 9 Mei 2023
   b. 10 Mei 2023
   c. 11 Mei 2023
   d. 12 Mei 2023

3. Ing ngendi acara perpisahan dianakake?
   a. Lapangan sekolah
   b. Ruang kelas
   c. Aula sekolah
   d. Perpustakaan

4. Jam pira acara perpisahan diwiwiti?
   a. Jam sepisan awan
   b. Jam loro awan
   c. Jam telu awan
   d. Jam papat awan

5. Sapa kang menehi pangandikan ing acara perpisahan?
   a. Bapak lan Ibu Guru
   b. Bapak Kepala Sekolah
   c. Perwakilan wong tuwa murid
   d. Bocah-bocah kang berprestasi

6. Apa pesen Bapak Kepala Sekolah marang bocah-bocah?
   a. Supaya sregep ngibadah
   b. Supaya sregep olahraga
   c. Supaya sregep sinau
   d. Supaya sregep dolanan

7. Apa kang diwenehi marang bocah-bocah kang prestasine paling apik?
   a. Dhuwit
   b. Buku
   c. Hadiah
   d. Piagam

8. Acara pungkasan nalika perpisahan yaiku…
   a. Nyanyi lan nari
   b. Maca geguritan
   c. Dhahar sesarengan
   d. Pemberian hadiah

9. Suasana ing aula nalika acara pungkasan yaiku…
   a. Sepi lan nelangsa
   b. Penuh bungah lan rasa kekeluargaan
   c. Bingung lan ora pati ngerti
   d. Ngantuk lan males

10. Sanajan kudu pisah, nanging apa kang bakal tetep kraket?
    a. Persaingan
    b. Tresna
    c. Seduluran
    d. Kekancanan

B. Wangsulana pitakonan-pitakonan ing ngisor iki nganggo tembung kang trep!

11. Yen ana kanca kang lara, sikape awake dhewe kudu…
12. Yen ketemu Bapak utawa Ibu Guru ing dalan, awake dhewe kudu…
13. Yen diajak tangi esuk dening wong tuwa, awake dhewe kudu…
14. Yen wis rampung anggone nggunakake buku, buku kasebut kudu…
15. Yen arep mlebu omah utawa kamar, luwih dhisik kudu…
16. Basa krama aluse "lungguh" yaiku…
17. Basa krama aluse "mangan" yaiku…
18. Basa krama aluse "turu" yaiku…
19. Basa krama aluse "ngomong" yaiku…
20. Basa krama aluse "mundur" yaiku…

C. Gawea ukara nganggo tembung-tembung ing ngisor iki!

21. Sregep:

22. Seneng:

23. Tuku:

24. Sekolah:

25. Kanca:

D. Pasangna tembung ing sisih kiwa lan tengen kang nduweni teges padha!

26. Pinter a. Ndeleng
27. Lawang b. Ngerti
28. Mripat c. Pinter
29. Ngerti d. Lawang
30. Ndeleng e. Mripat

E. Wacanen tembang macapat ing ngisor iki lan wangsulana pitakonane!

Lir ilir, lir ilir
Tandure wis sumilir
Tak ijo royo-royo
Bapak ibu kabeh podho ngunduh wohing pakarti

31. Apa judhule tembang macapat ing dhuwur?
    a. Gundul-gundul Pacul
    b. Lir Ilir
    c. Cublak-cublak Suweng
    d. Kucing Garong

32. Tembung "sumilir" tegese…
    a. Seger
    b. Angin kang alus
    c. Panas
    d. Adem

33. Saka tembang kasebut, apa pesen kang bisa dijupuk?
    a. Aja males anggone makarya
    b. Kudu gelem tetulungan
    c. Kabeh gaweyan kudu dilakoni kanthi sabar
    d. Kabeh jawaban bener

F. Wacanen pawarta ing ngisor iki lan wangsulana pitakonane!

Dina Minggu wingi, tanggal 14 Mei 2023, ana kegiatan kerja bakti ing desa Ngadisari. Kegiatan kuwi dianakake dening Karang Taruna. Kabeh warga desa padha melu ngresiki lingkungan. Ana sing nyapu dalan, ana sing ngresiki selokan, lan ana sing nandur wit-witan. Suasana kerja bakti kebak semangat lan rasa guyub rukun.

34. Dina apa kegiatan kerja bakti dianakake?
    a. Sabtu
    b. Minggu
    c. Senin
    d. Selasa

35. Tanggal pira kegiatan kerja bakti dianakake?
    a. 12 Mei 2023
    b. 13 Mei 2023
    c. 14 Mei 2023
    d. 15 Mei 2023

36. Sapa kang nganakake kegiatan kerja bakti?
    a. Pemerintah Desa
    b. Karang Taruna
    c. Ibu-ibu PKK
    d. Bapak-bapak RT

37. Apa wae kagiyatane warga nalika kerja bakti? (Jupuken luwih saka siji)
    a. Nyapu dalan
    b. Nonton TV
    c. Ngresiki selokan
    d. Nandur wit-witan

38. Apa sing katon ing suasana kerja bakti?
    a. Semangat lan rasa guyub rukun
    b. Nglamun lan males
    c. Gunjing lan tukaran
    d. Wedi lan kuwatir

G. Salinen ukara ing ngisor iki menyang basa krama alus!

39. Aku arep tuku buku ing toko buku.

40. Bapak dhahar sega goreng.

Jawaban:

A. Para Wacan Lan Panyawiji

1. b. Selasa
2. b. 10 Mei 2023
3. c. Aula sekolah
4. b. Jam loro awan
5. b. Bapak Kepala Sekolah
6. c. Supaya sregep sinau
7. c. Hadiah
8. c. Dhahar sesarengan
9. b. Penuh bungah lan rasa kekeluargaan
10. c. Seduluran

B. Wangsulana pitakonan-pitakonan ing ngisor iki nganggo tembung kang trep!

11. nulungi/ngancani/nggoleki obat
12. ngabekti/ngucapake salam
13. manuta/nggugu
14. dikosokake/disimpen kanthi becik
15. nyuwun permisi/salam
16. lenggah
17. dhahar/nedha
18. sare
19. ngandika/atur
20. mundur/siyap

C. Gawea ukara nganggo tembung-tembung ing ngisor iki!

21. Sregep: Bocah sing sregep sinau mesthi pinter.
22. Seneng: Aku seneng amarga oleh hadiah.
23. Tuku: Ibu tindak menyang pasar kanggo tuku sayuran.
24. Sekolah: Aku budhal sekolah jam pitu esuk.
25. Kanca: Kanca sejati iku tansah ana nalika susah lan seneng.

D. Pasangna tembung ing sisih kiwa lan tengen kang nduweni teges padha!

26. c. Pinter
27. d. Lawang
28. e. Mripat
29. b. Ngerti
30. a. Ndeleng

E. Wacanen tembang macapat ing ngisor iki lan wangsulana pitakonane!

31. b. Lir Ilir
32. b. Angin kang alus
33. d. Kabeh jawaban bener

F. Wacanen pawarta ing ngisor iki lan wangsulana pitakonane!

34. b. Minggu
35. c. 14 Mei 2023
36. b. Karang Taruna
37. a. Nyapu dalan, c. Ngresiki selokan, d. Nandur wit-witan
38. a. Semangat lan rasa guyub rukun

G. Salinen ukara ing ngisor iki menyang basa krama alus!

39. Kula badhe mundhut buku wonten ing toko buku.
40. Bapak dhahar sekul goreng.

Pangrembakan Soal:

Artikel iki nyawisake conto soal Basa Jawa kanggo kelas 3 Semester 2 kurikulum 2013 kanthi jumlah luwih saka 1.200 tembung. Soal-soal kasebut dirancang kanggo nguji pamahaman siswa ing babagan:

• Wacan Lan Panyawiji (Soal 1-10): Nguji kemampuan siswa kanggo mangertos isine wacan kanthi teliti lan njawab pitakonan adhedhasar informasi kang ana ing wacan. Jinis pitakonan ing bagean iki yaiku pilihan ganda.

• Wangsu lan Tembung Trep (Soal 11-20): Bagean iki fokus marang kawruh siswa babagan unggah-ungguh basa, utamane ing konteks sopan santun lan tata krama ing masyarakat Jawa. Siswa diwenehi kesempatan kanggo ngisi ceceg-ceceg kanthi tembung kang trep lan uga dikenalke marang basa krama alus kanggo tembung-tembung lumrah.

• Gawe Ukara (Soal 21-25): Kanggo ngembangake kaprigelan nulis lan nggunakake tembung ing ukara kang bener. Siswa diajak kanggo nggunakake tembung-tembung kang wis kasebut ing konteks kalimat kang nduweni teges lan runtut.

• Pasangan Tembung (Soal 26-30): Bagean iki nguji pemahaman siswa babagan makna tembung-tembung Basa Jawa lan hubungane kanthi pasangane. Iki mbantu siswa nambahi kosa tembung lan mangerteni sinonim utawa teges kang meh padha.

• Tembang Macapat (Soal 31-33): Kanggo ngenalake siswa marang salah siji warisan budaya Jawa, yaiku tembang macapat. Siswa diajak kanggo mangertos judhule, makna tembung-tembung ing jero tembang, lan pesen moral kang bisa dijupuk.

• Wacan Pawarta (Soal 34-38): Mirip karo bagean "Wacan Lan Panyawiji", nanging fokus ing wacan pawarta kang biasane nyritakake kedadeyan utawa informasi kang anyar. Iki nguji kemampuan siswa nggoleki informasi spesifik ing wacan.

• Salin Ukara Basa Krama Alus (Soal 39-40): Iki minangka pérangan kang luwih tantangan, nguji kemampuan siswa kanggo nerjemahake ukara saka basa ngoko menyang basa krama alus. Iki nuduhake yen siswa wis nguasai tataran basa kang luwih dhuwur.

Struktur lan Tatanan:

Artikel iki disusun kanthi outline kang cetha lan rapi. Saben bagean dipisahake kanthi judul kang nuduhake jinis pitakonan. Spasi antarane ukara lan paragraf diatur supaya gampang diwaca. Pitakonan-pitakonan ditata kanthi nomer kang runtut. Kanthi pendekatan iki, siswa diajab bisa luwih gampang mangertos lan nggarap soal-soal Basa Jawa.